تحقیق, اقسام, صفات, الهي
تحقیق اقسام صفات الهي
اقسام صفات الهي
واژة اسم كاربردهاي مختلفي دارد. در گستردهترين كاربرد به معني هر لفظي است كه بر معنايي دلالت ميكند. اسم در اين كاربرد مترادف با كلمه است، و حرف و فعل در اصطلاح علماي نحو را نيز شامل ميشود.
دومين كاربرد اسم همان است كه در اصطلاح علماي نحو به كار ميرود. و يكي از اقسام كلمه و قسيم حرف و فعل است.
سومين كاربرد آن معنايي است كه در اصطلاح متكلمان مقصود است. و آن عبارت است از لفظي كه بر ماهيت و ذات من حيث هي و بدون در نظر گرفتن اتصاف آن به صفتي از صفات دلالت ميكند. مانند الفاظ سماء (آسمان)، ارض (زمين)، رجل (مرد) و جدار (ديوار).
واژة صفت نيز كاربردهاي مختلفي دارد. حكما مبادي مشتقات را صفت، و مشتقات را اسم ميگويند. از نظر آنان علم و قدرت صفاتاند، و عالم و قادر يا عليم و قدير اسم، ولي متكلمان مشتقات را صفات ناميده و مبادي مشتقات را «معني» ميگويند. بنابراين، علم و قدرت، معني، و عالم و قادر يا عليم و قدير صفاتاند. به عبارت ديگر، هرگاه ذات و ماهيت را از آن جهت كه موصوف به وصف يا معناي ويژهاي است، در نظر آوريم واژة صفت به كار ميرود.
«الصفة هي الاسم الدال علي بعض احوال الذات، و ذلك نحو طويل و قصير و عاقل و غيرها»
«ان الصفة في الحقيقة ما أنبأت عن معني مستفاد يخص الموصوف و ما شاركه…».
ياد آور ميشويم، اين گونه ملاحظات در عمل چندان رعايت نميشود، و هر يك از اسم و صفت به جاي ديگري به كار ميرود.
يگانه واژهاي كه معناي وصفي نداشته، و به عنوان اسم مخصوص خداوند، شناخته شده است؛ اسم جلالة (الله) است. اما واژههاي ديگر چون عالم، قادر، حي، رازق، باقي و غيره هم به عنوان اسماء الهي به كار ميروند، و هم صفات خداوندي، چنان كه در روايات معروفي كه براي خداوند نود و نه اسم بيان شده است، جز اسم جلاله، همگي از مشتقات و صفات ميباشند.
تقسيمات صفات
صفات الهي را از جهات گوناگون تقسيم كردهاند:
1. صفات جمال و صفات جلال: