مقاله سوء استفاده از اختيارات يا مشاغل در حقوق تجارت مقاله سوء استفاده از اختيارات يا مشاغل در حقوق تجارت سوء استفاده از اختيارات يا مشاغل در حقوق تجارت (قسمت اول)
مقدمه
سوء استفاده از اختيارات يا مشاغل Abus de pruvoirs ou de fonction تا كنون در حقوق تجارت كشورهاي مختلف بطور مشروح مورد مطالعه قرار نگرفته است از طرفي زندگي تجاري نشان داده است كه اشخاصي مانند نماينده تجاري (2) (Agent commercial قائم مقام تجاري (3) (Represent ant de commerce) تاجر حق العمل كار (4) (commissionaire) تاجر دلال (5) (courtier) و مديران در شركتهاي سهامي و غير سهامي gerants _ ad inistrateurs ماموريت دارند كه منابع ديگران را حفظ و اداره نمايند و گاهي اتفاق مي افتد كه بعضي از اين اشخاص اختيارات تفويض شده را با تغيير هدف مورد نظر به نفع شخصي بكار برند.
سوء استفاده از اختيارات در حقوق شركتها مورد توجه بيشتر قرار گرفته است زيرا مديران و ساير اعضاء شركتها از اختيارات وسيعي در اجراي مشاغل خود برخوردارند كه اين امر بلحاظ سوء استفاده خطرناك بوده و ممكن است موجب تضرر اشخاص متعدد گردد بنابر اين علاوه بر حفاظت شركت در مقابل چنين خطري حمايت از حقوق اشخاص ثالث هم ضروري است(6) قوانين اغلب كشورها تعريفي از سوء استفاده از اختيارات و مشاغل ننموده اند ولي علماء حقوق و رويه قضائي مصاديق و عناصر تشكيل دهنده آنرا مورد تجزيه و تحليل قرار داده اند.
1) انجمن هانري كاپيتان كه از دوستان فرهنگ حقوق فرانسه تشكيل شده است در كنگره سال 1977 كه از 16 تا 21 مه (26 تا 31 ارديبهشت 1356) در آتن دسالونيك يونان تشكيل شد و موضوع مهم حقوقي تحت عنوان سوء استفاده از اختيارات يا مشاغل مورد مطالعه حقوقدانان كشورهاي مختلف قرار گرفته بود كه ما گزارشهاي عمومي در مورد حقوق تجارت را بشرح فوق بكمك منابع ديگر مورد مطالعه قرار داده و سپس آنها را با حقوق تجارت ايران مقايسه مينمائيم.
2) نماينده تجاري عبارت از واسطه تجاري است كه بعنوان وكيل حرفه اي مستقل و بدون اينكه مرتبط بقرار دادكار باشد پس از مذاكره قراردادها را بنام و بحساب تجار منعقد مينمايد
(Guillien(R) et VINCENT (j) , lexeque de termes iuridiques D. 1977 .p .18
3) قائم مقام تجاري واسطه ايست كه بطور دائم براي يك يا چند نفر بحساب آنان جلب مستري كرده و قرارداد فروش تنظيم مينمايد بدون اينكه شخصاً در اينمورد تعدي كرده و قرارداد فروش تنظيم مينمايد بدون اينكه شخصاً در اينمورد تعهدي داشته باشد.
(Guilline et VINCENT(J) . op . cit . p . 302
4) حق العمل كار _ تاجري است كه عمليات تجاري را بنام خود و بحساب تاجر ديگر انجام ميدهد.
5) دلال _ تاجري است كه انجام معامله و انعقاد قرارداد را بين دو يا چند نفر تسهيل مي نمايد.
بخش اول
مصاديق و عناصر تشكيل دهنده سوء استفاده از اختيارات
الف_ حقوق فرانسه
پرفسور كاله _ اولوي فرانسه براي تعريف سوء استفاده از اختيارات دو نمونه ارائه ميدهد: اولين نمونه سوء استفاده از اختيارات در يك شركت كه در قلمرو حقوق جز است(7) عبارت از سوء استفاده ايست كه وسيله اعضاء شركت مانند مديران, هيئت مديره رئيس هيئت مديره و هيئت مراقبت كه اختيارات لازم از شركاء يا سهامداران كسب نموده اند, صورت ميگيرد(8). دومين نمونه سوء استفاده از اختيارات كه سبب صدور آراء متعددي گرديده, (9) تحت عنوان سوء استافده اكثريت ( Abus de majorite)