تحقیق روش تكامل اخلاق تحقیق, روش, تكامل, اخلاق اخـلاق
روش تكامل اخلاق:
1ـ اخلاق يعني احترام :
نخستين نكته مهم اين است كه جوهر اخلاق احترام است. احترام به خود، احترام به ديگران، احترام به همة اشكال حيات و محيطي كه آنها را دربرگرفته است.
لازمة احتران به خويشتن اين است كه براي زندگي و شخص خود ارزشي قايل باشيم. «با ديگران چنان رفتار كن كه مي خواهي با تو رفتار كنند و به عبارتي آنچه براي خود نمي پسندي براي ديگران مپسند» يك اصل اخلاقي است كه در تمامي مذاهب و فرهنگهاي دنيا توصيه شده است. براي ترتبيت فرزندان شايسته به چيزي بيش از اخلاق احترام نياز داريد. ايجاد اخلاق احترام گام مؤثري براي رسانيدن فرزندانمان به بلوغ اخلاقي است.
2ـ تكامل اخلاقي فرآيندي تدريجي است :
نكته بسيار مهمي است كه اخلاق احترام ناگهان و تمام و كمال در هيچ سن به خصوصي ديده نمي شود. تكامل اخلاق فرآيند تدريجي است كه مرحله به مرحله به دست مي آيد. زيرا پايه هاي تكامل اخلاق از بدو تولد تا پايان سه سالگي استوار مي باشد. بخش دوم به مراحل استدلالي اخلاقي مربوط است و اين مرحله اي است كه با دخالت پدر و مادر و سايرين از زمان پيش از مدرسه تا بلوغ صورت خارجي مي گيرد. آنها مي توانند در كنار خواسته هاي خود توجه به خواسته هاي ديگران را هم ياد بگيرند و در جادة دور و دراز منتهي به بلوغ اخلاقي قدم بردارند.
تجربه نشان مي دهد كه مراحل استدلالي شبيه نردباني است كه كودك براي صعود از آن بايد از پله ها به ترتيب و تدريج بالا رود. به تدريج و به دنبال هر صعود، احترام كودك به ديگران بيشتر مي شود. توجه داشته باشيد كه بچه ها هم مثل بالغها گاه به پايين سر مي خورند و موقتاً در مرحله پايين تري قرار مي گيرند. بعضي از بچه ها سريعتر از ديگران پله هاي تكامل را مي پيمايند. اما تكامل اخلاقي مسابقه نيست، يك جريان و فرآيند است.
مهم اين است كه به ادامة حركت او در مسير تكامل كمك كنيم.
3ـ به كودكان احترام بگذاريد و از آنها احترام بخواهيد :
يكي از اصولي ترين راههاي ايجاد احترام در كودكان تا به خود و ديگران احترام بگذارند، احترام گذاشتن به آنها و تقاضاي احترام متقابل از آنهاست.
دكتر كابرگ مي گويد: «قدم نخست براي تربيت اخلاقي كودك برخورد اخلاقي با اوست.» برخورد محترمانه با كودكان مستلزم رفتار انساني با آنهاست. به گفته يك مادر: «آويزه گوشم كرده ام كه بچه هاي من انسانهايي هستند كه حق و حقوقي دارند، عروسك خيمه شب بازي نيستند كه با آنها هر طور كه بخواهم رفتار كنم.»
رفتار انساني با كودكان و رعايت انسان بودن آنها مستلزم برخورد منصفانه است، و به حكم همين انصاف بايد با كودك به اقتضاي سن و سال او رفتار كرد و بالغ نبودن او را در نظر گرفت. بايد با كودك چنان رفتار كرد كه احساس كند آراء و نظراتش را به حساب مي آوريد.
با اين وجود، تصور باطلي است اگر خيال كنيم چون به بچه ها احترام مي گذاريم، آنها هم به ما احترام خواهند گذاشت. مطمئناً شما هم بسياري از بالغها را مي شناسيد كه احترام با احترام پاسخ نمي دهند. با اين حساب چه جاي تعجب كه بچه ها، كه در مرحلة تكامل نيافته اخلاقي خود هستند، احترام را با احترام متقابل پاسخ ندهند. بنابراين، براي ايجاد حس احترام بايد ضمن آنكه به فرزندانمان احترام مي گذاريم، از آنها احترام متقابل بخواهيم.
احترام خيابان دوطرفه است. تا احترام نگذاريد، احترام نمي بينيد.
در ارتباط با فرزندان، احترام متقابل را فراموش نكنيد.
4ـ سرمشق شويد و درس بدهيد :
يكي از مطمئن ترين راههاي تربيت فرزند براي رسيدن به استدلال اخلاقي مثبت، سرمشق شدن پدر و مادر است.
با احترام گذاشتن به فرزندان خود الگو و سرمشق مي شويم. وقتي به فرزندانمان احترام مي گذاريم، در اصل عقيده خود را درباره برخورد درست با اشخاص منتقل مي كنيم و به توصيه هاي خويش عمل مي نماييم.
با رفتار خود مي توانيم سرمشق ديگران و از همه مهمتر سرمشق فرزندانمان باشيم.
5ـ آموزش كلامي :
سرمشق شدن و آموزش دادن با آنكه بسيار مهم است، كافي نيست.
فرزندان ما را سرمشق هاي بد احاطه كرده اند. آموزشهاي كلامي به قدر آموزش هاي رفتاري حائز اهميت است. كودك هم بايد رفتارهاي خوب را ببيند و هم دلايل را از زبان ما بشنود. براي اينكه سرمشق شدن تأثير لازم را داشته باشد، بچه ها بايد از ارزشها و باورهايي كه در پس منطق پيشنهادي ما نهفته است مطلع شوند.
اين پنجمين نكته مهم روش تكامل اخلاقي است. با كلام به طور مستقيم درس مي دهيم. هم بايد به موعظه ها عمل كنيم و هم درباره اعمال خود حرف بزينم. براي آموزش كلامي نيازي به كامل بودن پدر و مادر نيست. مي توانند به فرزندانشان بگويند: «بيشترين تلاشم را مي كنم، اما من انسان همه چيزدان نيستم. من هم اشتباه مي كنم، شما هم اشتباه مي كنيد، اما مي خواهم تجربه هايم را با شما در ميان بگذارم.»
پدر و مادر مي توانند بي آنكه در نقش خداوند همه چيزدان ظاهر شوند، نظرات خود را با فرزندانشان در ميان گذارند، مي توانند راهنمايي كنند، گوش كنند و اندرز بدهند.
با آموزشهاي مستقيم ارزشهاي مثبت اخلاقي، نظير ادب، نزاكت، صداقت، محبت و دوستي صادقانه و قبول مسئوليت و غيره ، به فرزندانمان كمك مي كنيم به كمك استدلال اخلاقي، اعمال خوب را انتخاب كنند.
6ـ به فرزندان خود فكر كردن را بياموزيد :
به فرزندان بايد ياد داد كه: الف) وقت خودشان را صرف فكر كردن كنند.
ب) خودشان را جاي ديگران بگذارند.
كودك به خودي خود به اين طرز تلقي نمي رسد. به كمك ما احتياج دارد تا با تشويق دائم او به فكر كردن و از دريچه چشم ديگران قضاوت كردن او را در راه تكامل كمك كنيم.
دسترسي به استدلال اخلاقي مستلزم تمرين است.
7ـ فرزندان خود را به قبول مسئوليت تشويق كنيد :
آموزش قبول مسئوليت به فرزندان، اقدامي است كه آنها را به جانب دستيابي به استدلال اخلاقي سوق دهد. خواسته هر پدر و مادري است كه فرزندان خود را انسانهايي مسئول و شايسته تربيت كنند. اما لازمة تربيت فرزندان مسئول و متعهد واگذاري مسئوليت به آنهاست و از جمله اين مسئوليت ها، مسئول شناختن آنها در قبال خودشان است.
مواظبت از خود و اموالشان، كسب درآمد براي مصارف شخصي با توجه به اقتضاي سن و سال، افزايش احساس مسئوليت در قبال ديگران و كمك به رفاه ساير انسانها و بسياري از مقولات مشابه ديگر را مي توان به بچه ها واگذار كرد.
آموزش قبول مسئوليت بايد خيلي زود شروع شود. حتي كودك دو ساله هم مي تواند در چيدن ميز و سفره غذا و يا پهن و جمع كردن دستمال سفره و غيره، كمك كردن را ياد بگيرد. هر چه بچه ها بيشتر كمك كنند به كمك كردن بيشتر عادت مي كنند. وقتي استدلال اخلاقي شان ابعاد وسيع تري مي گيرد، وقتي دليل كافي براي كمك به ديگران پيدا مي كنند، عادت كمك و توجه به سايرين در آنها تقويت مي شود.
8ـ تعادل استقلال و كنترل :
دادن آزادي كليدي است كه درهاي زندگي مسالمت آميز ميان پدر و مادر و نوجوان را مي گشايد. در تمام مدت رشد از آغاز تولد تا پايان نوجواني بچه ها هم به استقلال نياز دارند و هم به كنترل و اين يكي از آموزنده ترين توصيه هاي تربيتي براي بچه ها است.
بچه ها هم در كودكي و هم در نوجواني به راهنمايي شما احتياج دارند.
هدف نهايي تعليم و تربيت فرزند كنترل او نيست. هدف اين است كه به فرزندان خود كمك كنيم تا بالغهاي عاقلي بشوند و گليم خود را از آب بيرون بكشند.
مي دانيم كه بچه ها خواهان استقلال هستند. بچه هاي دو ساله هم استقلال مي خواهند. فراموش نكنيد كه فرزند شما به كنترل هم احتياج دارد. ايمني و سلامت كودك كم سن و سال مستلزم كنترل اوست. بسياري از بچه ها به قدر كافي مورد مراقبت و كنترل قرار نمي گيرند. استقلال و كنترل در موضوع مهم هستند كه براي پرورش و تربيت فرزندان سالم ضرورت دارند.
9ـ به كودكان محبت كنيد تا تصوير ذهني مثبت به دست آورند :
محبتي كه كودك را در كسب يك تصوير ذهني مناسب كمك مي كند با ايجاد احساس ارزش و ارزشمند بودن به او اتكاي به نفس و قدرت مي بخشد.
عشق و محبت، سواي بسياري از محسنات ديگر، انسانها را به هم پيوند داده. آنها را در مجموعة خانواده انساني قرار مي دهد. محبت به فرزندان، ابتدايي ترين راهي است كه مي تواند فرزندانمان را در رسيدن به تصوير ذهني مثبت كمك كند. اما راههاي ديگري هم وجود دارد. مي توانيم به آنها كمك كنيم تا مهارتها و استعدادهايشان را افزايش داده، از كارشان احساس غرور و افتخار كنند كه اين منبع مهمي از عزت نفس است. مي توانيم آنها را تشويق به يافتن دوستاني كنيم كه آنها را به خاطر آنچه هستند قبول كنند.
مي توانيم كيفيات خوب و نقاط قوتشان را كه