گیل معتقد است که قبل از برگزاری اولین جلسه بین مشاور و خانواده که کمک را جستجو کرده است سه شرط باید برآورده شود. اول اینکه اعضای خانواده باید بپذیرند که در بعضی از سطوح مشکلات خاصی دارد. دوم اینکه خانواده یا یک غریبه موثر و تعیین کننده باید به این نتیجه برسد که مشکل از ظرفیت و توانایی خانواده برای مورد بحث قرار دادند و برخورد با آن وخیم تر است در نتیجه خانواده نهایتاً قانع می‌شود که مشکلات خود را به یک مشاور منتقل کند مشاوره ای که مسئولیت بهبودی آن را به عهده می‌گیرد. سوم اینکه مشاور باید مشخص کند که مشکل مطرح شده از طرف خانواده در حوزه صلاحیتش قرار دارد یا اینکه باید خانواده به متخصص دیگری ارجاع داده شود.

 یکی از وظایف مهم مشاوران و درمانگران خانواده ارزیابی خانواده هایی است که برای مشاوره و درمان به آنها مراجعه کرده‌اند بدون ارزیابی خانواده‌ها تشخیص سبب شناسی و درمان آن امکان پذیر نخواهد بود. سنجش و ارزیابی یک اصطلاح عمومی و دربرگیرنده همه روش‌های قضاوت و داوری در مورد عملکرد درجه بندی میزان پیشرفت با مشکلاتی است که فرد تجربه می کند.

روان کاوی فروید

 مفاهیم اساسی نظریه روانکاوی فروید عبارتند از کشمکش بین غرایز زندگی و مرگ، ساختار سه جزئی شخصیت( سیستمهای نهاد -خود و فراخود), مکانیسم های دفاعی ،محرک های ناخودآگاه و تاثیرشان بر رفتار، نقش اضطراب ،رشد شخصیت در دوره های مختلف زندگی  شامل مراحل دهانی ،مقعدی، 

آلتی،

 نهفتگی

 و جنسی

 خانواده مثل هر پدیده دیگری در مقطعی از زمان متولد می‌شود و شکل می‌گیرد و در مقطع و زمانی دیگر به پایان می رسد. چرخه زندگی خانواده به  مراحل مختلف رشد و تحول خانواده اشاره دارد که معمولاً با ازدواج دو بزرگسال غیر همجنس شروع و تا مرگ و جدایی دایمی آنها ادامه دارد. در هر مرحله از چرخه زندگی خانواده تکالیف نیازها و ویژگی ها و بحران های خاصی وجود دارد که چگونگی برخورد خانواده با این تکالیف نیازها و بحران ها روی سلامت و به هنجاری آنها تاثیر فوق‌العاده‌ای دارد.

 یکی از وظایف اصلی مشاوران و درمانگران خانواده توجه و بررسی دقیق مراحل چرخه زندگی خانواده است. چون بسیاری از مسائل و مشکلات و آشفتگی های خانواده به نحوه برخورد آن با نیازها و بحران‌های هر مرحله و نیز انتقال از این مرحله به مرحله دیگر مربوط می شود. لذا بررسی چرخه زندگی خانواده به درک مناسب و واقع بینانه مشاوران خانواده از بدکارکردی و خانواده و اعضای آن کمک شایانی می کند

مشاوره حرفه یا حوزه از دانش است مشاوره حرفه یا حوزه از دانش است که گستره بسیار وسیعی دارد و روز به روز در بین جامعه  جایگاه رفیع تری به خود اختصاص می هد. گلاسر مشاوره را فرآیندی می‌داند که طی آن یک شخص به شخص دیگر که درخواست کمک کرده است یاری می رساند. ایگن مشاوره را کمک کردن به مراجعان می دارد به مقداری که آنها بتوانند تجربه‌ها و اعمال درونی خود را  بیشتر از آنچه در ابتدا تصور می‌کردند کنترل کنند. پاترسون و ویلفل مشاوره را فرآیندی تعاملی و دو جانبه می دانند که به وسیله یک رابطه بی‌همتا بین مشاور و مراجع مشخص میشود.

آلفرد آدلر اولین روانپزشکی عصر جدید در زمینه انجام مشاوره خانواده و خانواده درمانی است مدت‌ها قبل از آنکه تئوری سیستم ها برای روان درمانی به کار برده شوند رویکرد و سیستماتیک بود. پس از جنگ جهانی اول آلفرد بیش از ۳۰ کلینیک راهنمایی کودک در وین برپا کرد و در آنجا جلسات درمانی را در سخنرانی ها در حضور والدین معلمان و اعضای انجمن ملی برگزار می کرد.

 یک فرض اساسی در خانواده درمانی آدلری آن است که هم والدین و هم کودکان اغلب گرفتار  تعاملات منفی تکراری مبتنی بر اهداف اشتباهی می شوند که باعث برانگیختگی تمام طرفین درگیر می‌شود به علاوه این الگوها و تعاملات منفی بازتابی از گفت‌وگوی مستبدانه / سهل انگارانه است.

بسیاری از مشاوران خانواده و زوج درمانگر آن وقتی واژه روان تحلیلی را در یک کتاب می‌خوانند آن کتاب را می بندند برای آنها روان تحلیلی به رویکرد صفحه سفید و سکوت نسبت به فرد بیمار اشاره می‌کند با تاکید بسیار زیادی که بر غریزه های جنسی و پرخاشگری به عنوان نیروی سایق برای رشد دارد و ارتباطی که با درمان روابط خانوادگی دارد با وجود این نظریه تحلیلی کلاسیک به عنوان پایه ای که زوج درمانی و خانواده درمانی در آن رشد کرده است تلقی می‌شود. همه افرادی که در این شاخه از خانواده درمانی فعالیت می‌کنند وجوه اشتراک فراوانی دارند و به اصول اولیه روان تحلیلی پایبند هستند تعریف از خانواده تعریف مشکل و دلایل شکل گیری آن و روش های حل و فصل آن همپوشانی زیادی با یکدیگر دارند همچنین از فنون نسبتا مشابهی برای مواجهه با مشکلات استفاده می کنند.

گروه سیستمی میلان با انگیزه نارضایتی از درمان فردی در بهبود اختلالات توسط چهار روانپزشک در شهر میلان ایتالیا شکل گرفت کندی فرایند و عدم نتیجه رضایت بخش آنها را برانگیخت تا روش متفاوتی را در درمان عملی خلق کند.

 مدل میلان روش جدیدی را برای نگرش به خانواده ارائه کرد در سراسر درمان و به طور سیستماتیک بر درچه خانواده در طول زمان تاکید می‌کرد و تلاش می‌کرد تعیین کند خانواده‌ای که با مشکل به درمان می‌آید چگونه تلاش می‌کند تا آن را حل کند به علاوه بر مفهوم جدید بی طرفی درمانگر برای خانواده درمانی نگرانی از ماهیت مستقیم خانواده درمانی راهبردی و خانواده درمانی ساختاری ناراضی بودند خوشایند بود.

 گروه چهار نفره اولیه میلان دو سبک را با تعهد نسبت به رویکرد راهبردی اساسی و اولیه در پیش گرفتند که یکی با تاکید بر طراحی مداخلات برای چالش با سیستم و باورهای خانواده و مختل کردن بازی های خانوادگی فعالیت می کرد و دیگری مقید به رویکرد سازه گرایی اجتماعی مشارکتی با تاکید بر معنای ضمنی مثبت و سوالات حلقوی برای نوسازی سیستم باورهای فرد می باشد این گروه سازه  گرایش اجتماعی بیشترین تاثیر را بر آمریکای شمالی انگلستان و ایرلند داشته است.

مشاوره و درمان شناختی رفتاری تلفیق رویکردهای رفتاری و رویکردهای شناختی است درمان شناختی رفتاری با اینکه نسبت به سایر درمانهای سنتی حوزه جدیدی از درمان روانشناختی است ولی با اینها با رشد سریعی که در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ داشته است توانسته در بین متخصصان بالینی و مشاوران جایگاه ویژه ای پیدا کرده و روز به روز بر رشد و توسعه خود بیافزاید.

 مشاوره خانواده شناختی رفتاری با نظریه سیستم ها نیز هماهنگ است و شامل این فرضیه می شود که اعضای خانواده به طور همزمان ولی دیگر تأثیر می‌گذارند و تأثیر می‌پذیرد رفتار یکی از اعضای خانواده موجب بروز رفتار ها شناخت ها و هیجان ها در سایر اعضا می گردد و بلعکس.